Żywienie to fundament każdej opłacalnej hodowli bydła. Dobrze dobrana i zbilansowana pasza wpływa nie tylko na zdrowie i kondycję zwierząt, ale także bezpośrednio na wyniki produkcyjne – zarówno w opasie, jak i w gospodarstwach mlecznych. W dobie intensywnej hodowli nie wystarczy już tylko siano i kiszonka – kluczem jest właściwy dobór składników pokarmowych i suplementów, dostosowanych do wieku, rasy oraz kierunku użytkowania bydła.
Poniżej wyjaśniamy, co powinna zawierać dobra pasza dla bydła, jak czytać składy i czego unikać w codziennej diecie zwierząt.
Składniki podstawowe – energia i białko
Najważniejsze funkcje paszy to dostarczenie energii oraz białka. Od ich jakości i proporcji zależy tempo wzrostu, wydajność mleczna, płodność i zdrowie metaboliczne zwierząt.
Energia
Źródła energii to przede wszystkim:
- skrobia (np. ze zbóż: kukurydza, pszenica, jęczmień),
- cukry proste (np. melasa),
- tłuszcze paszowe (w tym tłuszcze chronione w przypadku krów mlecznych),
- produkty fermentacji (np. kiszonki z kukurydzy lub traw).
Niedobór energii w diecie prowadzi do spadku masy ciała, niskiej wydajności i problemów z rozrodem.
Białko
Białko w paszy może pochodzić z:
- roślin wysokobiałkowych (np. śruta sojowa, rzepakowa, bobik, groch),
- komponentów pochodzenia zwierzęcego (tam, gdzie to dozwolone),
- dodatków białkowych o wysokiej strawności.
Białko powinno być dobrze zbilansowane pod względem aminokwasów, szczególnie lizyny i metioniny – kluczowych dla wzrostu i laktacji.
Włókno – dla zdrowia żwacza
Nie można zapominać o włóknie surowym – to podstawowy składnik pokarmowy dla prawidłowego funkcjonowania żwacza. Źródłem włókna są:
- siano,
- słoma,
- kiszonki z traw i lucerny.
Włókno stymuluje przeżuwanie, produkcję śliny i prawidłową fermentację – bez niego nawet najlepsza pasza treściwa może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Makro- i mikroelementy
Zbilansowana pasza dla bydła powinna zawierać także:
- wapń, fosfor, magnez – dla zdrowia kości i pracy mięśni,
- sód i potas – dla równowagi elektrolitowej,
- cynk, mangan, miedź, selen, jod – dla odporności, rozrodu i metabolizmu.
Ich brak może prowadzić do problemów zdrowotnych (np. tężyczka, niedobory mineralne, poronienia).
Dodatki funkcjonalne
W nowoczesnych mieszankach paszowych znajdziemy także:
- drożdże i probiotyki – wspomagające mikroflorę żwacza,
- bufory – zapobiegające kwasicy,
- enzymy paszowe – poprawiające strawność paszy,
- dodatki ziołowe i aromatyczne – poprawiające smakowitość i pobranie paszy.
Takie komponenty nie tylko zwiększają wydajność, ale także ograniczają problemy zdrowotne i poprawiają wykorzystanie składników pokarmowych.
Czego unikać w żywieniu?
- pasz złej jakości lub zawilgoconych – ryzyko mikotoksyn,
- nadmiaru skrobi – może prowadzić do kwasicy żwacza,
- monotonii żywieniowej – brak rotacji komponentów obniża pobranie i trawienie,
- niezbilansowanych mieszanek własnych – bez analizy chemicznej trudno kontrolować skład.
Podsumowanie
Dobra pasza dla bydła to nie tylko źródło energii i białka, ale kompleksowy produkt, który wspiera zdrowie, produkcję i rozród. Warto wybierać gotowe mieszanki od sprawdzonych dostawców, które są opracowane z myślą o konkretnych grupach zwierząt i fazach cyklu produkcyjnego.
Szeroką ofertę dopasowanych, pełnowartościowych pasz znajdziesz w sklepie ATL Agro – dostępne są tam zarówno pasze treściwe, jak i uzupełniające, dostosowane do różnych systemów żywienia.
